خواص ذکر یونسیه

یکی از اذکار مهم در اسلام که به آن اشاره شده اسیت ذکر یونسیه است.در این مقاله با خواص ذکر یونسیه اشنا می شویم. با هلث کده همراه شوید.

ذکر یونسیه چیست؟

ذکر یونسیه دعای حضرت یونس(ع) برای نجات خویش از شکم ماهی است. این ذکر در آیه ۸۷ سوره انبیا آمده و در رکعت اول نماز غفیله خوانده می‌شود. از پیامبر(ص) نقل شده است که این دعا، اسم اعظم خداوند است که اگر خدا به آن خوانده شود، اجابت می‌کند. بزرگان اخلاق و عرفان نیز درباره مداومت بر گفتن این ذکر به‌ویژه در حال سجده تأکید دارند.

دعای یونس در شکم ماهی

آنگونه که در قرآن و روایات آمده است حضرت یونس(ع) مدتی در میان قوم خود تبلیغ کرد و چون ایمان نیاوردند، آنان را نفرین کرد و از نزد آنان رفت و سوار بر کشتی شد. خداوند یونس را به خاطر عدم پایداری در دعوت مردم، در شکم ماهی گرفتار ساخت و او توبه کرد و برای نجات خود دست به دعا برداشت. قرآن کریم دعای یونس را چنین نقل کرده است:

جایگاه و تاثیر

در برخی منابع اهل سنت از پیامبر(ص) نقل شده است که این دعا، اسم اعظم خداوند است که اگر خدا رابه آن بخوانند، اجابت می‌کند. پیامبر در پاسخ به سوال اصحاب که آیا این دعا تنها برای نجات یونس بود، به ادامه همین آیه قرآن استناد کرد که

«و مؤمنان را [نیز] چنین نجات می‌دهیم.»

در حدیث دیگری از پیامبر تاکید شده است که هر مسلمانی برای حاجت خود، این ذکر را بخواند، خداوند خواسته او را برآورده می‌کند. از امام صادق(ع) نیز روایت شده است که در شگفتم از کسی که‌اندوه دارد چگونه به این آیه قرآن «لا إِلهَ إِلَّا أَنْتَ سُبْحانَک إِنِّی کنْتُ مِنَ الظَّالِمِینَ» پناه نمی‌برد در حالی که خداوند در ادامه آیه فرموده است:

ما دعای او را پذیرفتیم و او را از اندوه نجات دادیم و مومنان را این گونه نجات می‌بخشیم.

آیات ۸۷ و ۸۸ سوره انبیا که اشاره به ماجرای یونس و دربردارنده ذکر یونسیه است، در رکعت اول نماز غفیله بعد از سوره حمد خوانده می‌شود.

اهمیت آن در عرفان

بزرگان اخلاق و عرفان بر گفتن ذکر یونسیه تأکید بسیار دارند و مداومت بر آن را در هر حال راه‌گشای سالک می‌دانند. از سید علی قاضی طباطبایی عالم و عارف شیعه، توصیه به چهارصد بار گفتن ذکر یونسیه نقل شده است. از سید عبدالکریم رضوی کشمیری نیز نقل شده که بهترین کار برای سالک، سجده است که ذکر یونسیه در آن گفته شود. وی بعد از هر نماز، ۴۰ بار ذکر یونسیه در سجده به مدت یک اربعین (۴۰ روز) را برای قضای حوائج توصیه می‌کرد. آیت‎الله انصاری همدانی می‌گوید: ذکر یونسیه برای سالک، همانند سوخت برای ماشین است.^{[نیازمند منبع]} همچنین از علامه طباطبایی، شاگرد آیت‌الله قاضی، نقل شده که اول دستوری که آیت‌الله قاضی می‌دادند، ذکر یونسی بود که به مدت یک سال در وقت خاص و در سجده خوانده شود.

جایگاه ادبی

در ادبیات فارسی گذشته از آنکه ماجرای زندانی شدن

حضرت یونس در شکم ماهی در ابیات فراوانی به نظم درآمده، به دعا و

مناجات او با خدا نیز اشاره شده است از جمله:

تک‌نگاری

کتابی با عنوان سبحانک ذکر یونسیه تالیف روح‌الله لک‌علی‌آبادی توسط انتشارات عطش در سال ۱۳۹۳ش چاپ شد.

در این کتاب ضمن معرفی حضرت یونس و داستان این پیامبر الهی و نجات او و قومش،

به تبیین ابعاد مختلف ذکر منسوب به او معروف به

ذکر یونسیه و آثار و ثواب‌های مترتب بر آن پرداخته شده است.

نویسنده در این زمینه به انعکاس سخنانی از برخی از بزرگان اخلاق همچون هاشم حداد، میزرا احمد کربلایی تهرانی، میرزا جواد کربلایی، محمدتقی بهجت، سیدعبدالکریم کشمیری، سیدعلی قاضی، سیدرضا بهاءالدینی، اسماعیل دولابی، رجبعلی خیاط، جواد انصاری همدانی، شیخ عباس قمی، حسینقلی همدانی، جواد ملکی تبریزی، حسن حسن‌زاده آملی، علی زاهد قمی، ملا احمد نراقی، امام خمینی و برخی دیگر از علمای معاصر در مورد ابعاد مختلف دنیوی و اخروی ذکر یونسیه پرداخته و طریقه ختم این ذکرو نیز تأکید آنان بر مداومت داشتن بر آن را بیان کرده است. وی همچنین دستورالعمل‌ها، داستان‌ها و روایاتی در این زمینه نقل نموده است.

منبع:ویکی شیعه

متن ذکر یونسیه به همراه ترجمه و اثرات این ذکر

به او ایمان آوردند، او هم قوم خود را نفرین کرد و خداوند به او وعده داد که در فلان تاریخ عذاب خود را بر آنان خواهد فرستاد.

حضرت یونس از شهر خارج شد اما یکی از دوستانش در شهر ماند و

مردم را از عذاب خدا ترساند و از آنها خواست توبه کنند،

آنها که نشانه های عذاب وعده داده شده را دیدند

از ترس عذاب توبه و ناله کردند تا خدا عذابش را از آنان بر گرداند.

حضرت یونس به امید اینکه مردم نابود شده اند

به شهر بازگشت و وقتی دید همه چیز عادی است و

مردم به کارشان مشغول هستند عصبانی شد و

شهر را بدون اجازه خداوند ترک کرد و با یک کشتی راهی دریا شد.

در بین راه ماهی غول پیکری به کشتی حمله کرد و به خواست خداوند متعال حضرت یونس را بدون اینکه به او آسیب برساند بلعید. حضرت یونس وقتی به هوش آمد متوجه اشتباه خود شد و با ناله و تضرع به درگاه خداوند توبه کرد که توبه او در قرآن آمده است و بخشی از آیه به عنوان ذکر یونسیه مشهور شده است که علما و عرفا خواص بیشماری را برای آن نقل میکنند.

قرآن میفرماید :«وَذَا النُّونِ إِذ ذَّهَبَ مُغَاضِبًا فَظَنَّ أَن لَّن نَّقْدِرَ عَلَیْهِ فَنَادَی فِی الظُّلُمَاتِ أَن لَّا إِلَهَ إِلَّا أَنتَ سُبْحَانَک إِنِّی کنتُ مِنَ الظَّالِمِینَ» ؛ (سوره الانبیاء ، آیه 87)

و ذاالنون (یونس) را (به یاد آور) در آن هنگام که خشمگین (از میان قوم خود) رفت؛ و چنین می‏پنداشت که ما بر او تنگ نخواهیم گرفت؛ (اما موقعی که در کام نهنگ فرو رفت،) در آن ظلمتها(ی متراکم) صدا زد:«(خداوندا) جز تو معبودی نیست! منزهی تو! من از ستمکاران بودم!

ذکر یونسیه یعنی گفتن:«لا اله الا انت سبحانک انی کنت من الظالمین»

آثار و برکات ذکر یونسیه

پیامبر گرامی(ص) فرمودند:آیا به شما خبر دهم از دعایی که هرگاه غم و گرفتاری پیش آمد آن دعا را بخوانید گشایش حاصل شود؟ اصحاب گفتند:آری ای رسول خدا. آن حضرت فرمود:دعای یونس که طعمه ماهی شد:لا اله الا انت سبحانک إنّی کنت من الظالمین.

همچنین فرمودند:هر بیمار مسلمانی که این دعا را بخواند، اگر در آن بیماری بهبودی نیافت و مرد، پاداش شهید به او داده می شود و اگر بهبودی یافت، خوب شده در حالی که تمام گناهانش آمرزیده شده است.

امام صادق(ع) فرمودند:عجب دارم از کسی که غم زده است چطور این دعا را نمی خواند لا اله الا انت سبحانک انی کنت من الظالمین چرا که خداوند به دنبال آن می فرماید:فاستبجنا له و نجیناه من الغم و کذلک ننجی المؤ منین؛ ما او را پـاسخ دادیم و از

غم نجات دادیم و این چنین مؤمنان را نجات می دهیم.

مرحوم کلینی نقل می کند:

مردی خراسانی بین مکه و مدینه در ربذه به امام صادق(ع) برخود و عرضه داشت:فدایت شوم من تا کنون فرزنددار، نشده ام،

چه کنم؟

حضرت فرمود:

هرگاه به وطن برگشتی و خواستی به سوی همسرت روی آیه، و ذالنون إذ ذهب مغاضبا فظنّ أن لن نقدر علیه فنادی فی الظلمات ان لا اله الا أنت سبحانک إنّی کنت من الظالمین را تا سه آیه بخوان إنشاء الله فرزند دار خواهی شد.

چون این ذکر به معنی استغفار است در آن هیچ عوارضی نیست. برای دیدن حالات برزخی مؤثر است.

برای تقویت نفس و قلب و مکاشفات بسیار خوب است و برای رفع حجب

و نورانیت مؤثر است و استجابت دعا و نجات مؤمنین،

از طرف خدا شامل گوینده آن می شود.

چنانچه در بخش دین و مذهب هلث کده اشاره شده است جمله پرمعنی کذلک ننجی المومنین نشان می دهد آنچه بر سر یونس آمد از گرفتاری و نجات یک حکم خصوصی نبود، بلکه با حفظ سلسله مراتب، جنبه عمومی و همگانی دارد، بسیاری از حوادث غم انگیز و گرفتاریهای سخت و مصیبت بار، مولود گناهان ما است، تازیانه هایی است برای بیدار شدن ارواح خفته و یا کوره ای است برای تصفیه فلز جان آدمی، هر گاه انسان در این موقع به همان سه نکته زیر که یونس توجه کرد توجه پیدا کند،

نجات و رهایی او حتمی است:

1. پاک شمردن و تنزیه خدا از هر عیب و نقص و ظلم و ستم و هر گونه گمان سوء درباره ذات پاک او.

2. توجه به حقیقت توحید و این که هیچ معبود و هیچ تکیه گاهی به جز الله نیست.

3. اعتراف به گناه و تقصیر خویش

حدیثی است در درالمنثور، از پیامبر اسلام (ص ) نقل شده است که فرمود:یکی از نامهای خدا که هر کس او را با آن بخواند به اجابت می رسد و هر گاه با آن چیزی را طلب نماید، به او می دهد، دعای یونس است. شخصی عرض کرد: ای رسول خدا، آیا او مخصوص یونس بود یا شامل جماعت مسلمانان نیز می شود. فرمود:هم مربوط به یونس و هم همه مومنان، هنگامی که خدا را به آن می خوانند. آیا گفتار خداوند را در قرآن نشنیده ای و کذلک ننجی المومنین. این دلیل بر آن است که هر کس چنین دعایی کند، خداوند اجابت آن را تضمین فرموده است.

ذکر یونسیه در کلام عارفان

مرحوم حاج میرزا جواد آقا ملکی تبریزی (ره ) می نویسد:من استادی داشتم بزرگوار،

عارف ،عامل و کامل (مراد او آخوند ملاحسینقلی همدانی است ) که نظیر او را ندیده ام،

از او درباره عملی که مجرب، و در اصلاح قلب و تحصیل معارف مؤ ثر باشد،

سؤال کردم.

ایشان در پاسخ فرمودند:برای این امر، هیچ کاری مانند مداومت بر یک سجده طولانی در هر شبانه روز و ذکر یک مرتبه لا اله الا

انت سبحانک انی کنت من الظالمین، نیست.

انسان این ذکر را بگوید، در حالی که خود را

در زندان طبیعت زندانی و مقید به قید و بندهای این اخلاق رذیله ببیند،

و اقرار داشته باشد که خداوندا، تو مرا گرفتار این پستی ها نکردی،

و در حق من ظلم روا نداشتی، و تنها من به خویشتن ستم کردم.

مداومت در ذکر یونسیه

عالم بزرگوار حاج میرزا جواد ملکی تبریزی می گوید:مداومت ذکر یونسیه در شبانه روز ترک نشود، هر چه زیادتر، تاثیرش نیز بیشتر. حداقل آن چهار صد مرتبه است، خیلی اثرها دیدم، بنده هم تجربه کرده ام، چند نفر هم مدعی تجربه اند.

ذکر بعد از نماز مغرب و عشاء در شب جمعه

امام صادق (ع ) دعایی را از حضرت امام محمد باقر (ع ) و آن حضرت از امام زین العابدین (ع ) و آن حضرت از امام حسین بن علی (ع ) و آن حضرت از امیرالمومنین (ع ) و آن حضرت از رسول خدا (ص ) و آن حضرت از جبرئیل – صلوات الله علیه – و جبرئیل هم از خداوند بزرگ، گرفته است، برای شفای هر دردمند و گرفتاری نقل فرموده است که در شب جمعه بعد از نماز مغرب و عشاء بگوید:لا اله الا سبحانک انی کنت من الظالمین؛ خدایا، جز تو خدایی نیست، تو از همه بدیها و عیبها منزه و پاکیزه ای. من بودم که در حق خود ستم کردم.

تکرار ذکر در سجده ای طولانی

آیت الله امینی (ره ) می گوید:در شبانه روز یک سجده طولانی انجام بده و به مقداری که می توانی و با حضور قلب این ذکررا تکرار کن :لا اله الا انت سبحانک انی کنت من الظالمین. ادامه این سجده طولانی مجرب است و آثار خوبی را در بردارد.

ختم های ذکر یونسیه

ختم های این ذکر شریف را «400»، «700»، «1001»، «3000»، «4000» و «7000» بار گفته شده است که

بستگی به دستور استاد و قابلیت طالب دارد، اما عدد 400 برای همه،

آن هم شبها بعد از نماز عشاء تا هر وقت شب در سجده، نافع است.

ختم های ذکر یونسیه

مرحوم آخوند ملا حسنقلی همدانی:هر قدر، در هر وقت بتوانید؛ این ذکر را بگوئید.

مرحوم شیخ محمد بهاری در تذکره المتقین می گوید :سالک در اواسط کارش این ذکر را بگوید. حضرت استاد از قول مرحوم سیدهاشم حداد نقل کردند که ذکر یونسیه برای معرفت نفس و معرفت ربّ مؤثر است، و خودش به ذکر یونسیه مشغول بود.

ختم چهل روزه (عجیب و شگفت آور) ذکر یونسیه که مرحوم کشمیری (ره) فرموده اند:

اول:اینکه عامل (فردی که ختم را انجام می دهد)

بر یگانگی خداوند ایمان داشته باشد، نه در زبان بلکه با تمام وجود.

دوم:با شناخت اندکی که دارد که سرلوحه همه آنها یکتایی و بی همتایی خداوند در تمام صفات ثبوتی و

مبرا بودن او از تمام صفات سلبی است.

توجه کامل به وجود بی همتای خداوند، و این که عامل بداند خداوند در همه حال ناظر بر عمل اوست.

همان طور که هنگامی که با یک نفر صحبت می کنید تمام حواس شما به اوست در اینجا نیز باید حالتی مشابه داشته باشید. حال آنکه در هنگام گفتن این ذکر با سرچشمه وجود و هستی صحبت می کنید.

روش ختم ذکر یونسیه

در مورد تعداد این ختم هم باید از 400 شروع شود و کم کم زیاد شود.

مرحوم استاد علامه طباطبائی فرمودند که مرحوم قاضی ( استاد آنجناب عارف عظیم و سالک مستقیم حضرت آیت الله حاج سید علی قاضی تبریزی ) اول دستوری که می دادند ذکریونسی بود لا إِلهَ إِلاَّ أَنْتَ سُبْحانَکَ إِنِّی کُنْتُ مِنَ الظَّالِمِینَ (آیه 87، سوره انبیا) که در مدت یک سال در وقت خاص به حالت سجده ات بازخوانده شود

آیا نیاز نیست که انسانها بخشی از شبانه روز را به مناجات باری تعالی بپردازند؟ حال آنکه چنین نتایج عظیمی همچون( چشم برزخی، ارتباط با عالم ملکوت و را هیابی به دنیای ارواح، نورانی شدن قلب، زدودن لکه های سیاه گناه از روح آدمی و بسیار چیزهای دیگر))). حاصل این عمل گرانبها نزد علمای اهل معرفت و استادان و بزرگان است.

از امام باقر (ع) روایت شده است که :

یونس علیه السلام سه روز در شکم ماهی درنگ کرد و

در تاریکی های سه گانه( تاریکی شکم ماهی، تاریکی شب، تاریکی دریا) ندا در داد و گفت:

لا إِلهَ إِلاَّ أَنْتَ سُبْحانَکَ إِنِّی کُنْتُ مِنَ الظَّالِمِینَ (آیه 87، سوره انبیا)

آنگاه خداوند دعایش را اجابت کرد و سپس ماهی وی را بر حال خود افکند.