ساز سرنا

در کشور ما این ساز تحت عناوین نظیر به زرنا – ذرنا – ذورنا نامیده می شود. ساز سرنا در بین اقوامی نظیر بلوچ ها – کردها – گیلانها – ترک ها و فارس و مازندران وجود دارد. البته در همه اقوام به این نام معروف نیست مثلاً در میان بلوچ ها به شیدی ( shidi ) در میان کردها شمال خراسان به پیق ( pjg ) معروف است در مازندران به سرنا ( serna ) یا درنا ( zerna ) معروف است.

ساز سرنا معمولاً به دسرکوتن یا نقاره همراه است. در مازندران از سرنای نوع بم بیشتر استفاده می شود.

سرنا از چهار قسمت تشکیل شد :
۱ – قمیش

۲ – لب گیر

۳ – انبرک

۴ – بدنه ساز

ساز سرنا چیست

۱ – قمیش : از نوعی نی نرم به نام آکس ( aks ) تهیه می گردد که آن را با آب ولرم می

خیسانند و داخل دهان قرار می دهند و بوسیله مجرای باریکی که در وسط قمیش قرار

دارد بازدم سرنا می شود. طول قمیش که به لب گیر بسته می شود حدود ۱ تا ۲ سانتیمتر

است.

۲ – لب گیر : بصورت دایره ای واشر مانند است. که جنس آن فلزی است و ما بین لب

نوازنده و سرنا قرار می گیرد قطر آن ۴ سانتیمتر یا کمتر و طول آن ۱۴ سانتیمتر یا

کمتر است.

۴ – بدنه سرنا : بصورت لوله ای مخروطی از جنس چوب شمشاد یا آزاد یا گردو ،

گاهی اوقات هم از توت ساخته می شود. اما نوع شمشاد صدا دهی بهتری دارد.

انتهای بدنه سرنا بصورت مخروطی و مثل سازهای شیپوری طراحی شده است. سرنای

مازندرانی ۶ سوراخ در قسمت بالا و یک سوراخ در قسمت پایین دارد. قبل از نواختن

ساز آن را با آب ولرم خیس می نمایند ، اینکار برای صدا دهی بهتر است.

طول سرنا کامل نبوده و از ۳۰ تا ۴۰ سانتیمتر و در بعضی نقاط تا ۶۰ سانتیمتر می

رسد. سرنای بلند تر صدای بم تری نسبت به سرنای کوتاهتر دارد. حدود صوتی صدای

سرنای مازنداران دو اکتاو است . سرنا را بصورت نفس برگردان می نوازند .