علت وسواس فکری
ممکن است برایتان جالب باشد که علت وسواس فکری چیست؟ علت آن و راه درمان آن چیست؟ هلث کده این مقاله را به این موضوع اختصاص داده است…
وسواس فکری چیست؟
وسواس فکری عقیده، هیجان، تفکّر یا تکانه‌ای‌ست که مکرّراً و مصرّانه برخلاف میل شخص خود را وارد ضمیر هشیار او می‌کند. این افکار، تکانه‌ها یا تصاویر ذهنی، به‌طور دائم و مقاوم برای شخص به‌طور غیرارادی اتّفاق افتاده و ناراحتی و اضطراب بارزی را در او برمی‌انگیزد. وسواس فکری یکی از علائم اصلی بیماری روانی اختلال وسواسی جبری به‌شمار می‌رود.
معمولاً شخص می‌کوشد آنها را نادیده گرفته و از ذهن خود بیرون کند یا با عمل و فکر دیگری خنثیٰ کند و البتّه آگاهی دارد که این پدیده‌های مزاحم، حاصل ذهن خود او هستند.
علت بیماری
علل بیولوژیک یا ژنتیک، علل محیطی نظیر محیط پراسترس و علل بر هم خوردن تعادل هورمون‌های نوروترانسمیتر مغزی، از عوامل بروز این بیماری هستند. افکار وسواسی معمولاً در سه دسته قرار می‌گیرند: بی‌مورد پرخاشگرانه، بی‌مورد جنسی و افکار مذهبی کفرآمیز.
برای بررسی علت وسواس مرگ به لینک زیر مراجعه کنید.
نمونه‌ها
- ترس از میکروب و کثیفی
- اهمّیّت زیاد به نظم، دقّت و درستی
- نگرانی از اینکه کاری به خوبی انجام نشده باشد، حتّیٰ وقتی فرد می‌داند که این مسئله صحّت ندارد
- ترس از افکار شیطانی و گناهکارانه
- فکر کردن تمام مدّت در مورد یک صدا، تصویر، کلمه یا عددی به خصوص
- نیاز به اطمینان مجدّد
- ترس از صدمه زدن به یکی از اعضای خانواده یا یکی از دوستان
- زیاده روی در مطالعه مکرر یک مطلب درسی برای یادگیری (وسواس مطالعه)
وسواس فکری مربوط به نگرانی از آسیب زدن به خود یا دیگران هیچ‌گاه نمی‌تواند به تنهایی موجب شود که فرد رفتارهای آسیب‌رسان را انجام دهد؛ حتّیٰ می‌توان گفت بیمار در چنین شرایطی بیشتر از افراد عادّی نگران سلامت خود و عزیزان خود است. بنابراین این بیماران در دستهٔ بیماران خطرناک طبقه‌بندی نمی‌شوند و درمان باید بر بهبود حالات روحی خود بیمار متمرکز باشد؛ مگر آنکه بیماری زمینه‌ای دیگر مانند روان‌پریشی داشته باشد. درمان آن با داروهایی نظیر فلوکستین و پاروکسیتین و سیتالوپرام که هورمون سروتونین مغز را بالا می‌برند، انجام میشود و نیز روش‌های رفتار درمانی.
منبع:ویکی پدیا
وسواس فکری افکار، تصاویر و تکانه هایی هستند که مرتبا در ذهن فرد تکرار می شوند و به نظر می رسد خارج از کنترل فرد هستند و علی رغم میل او به ذهنش می آیند. مثل اینکه فرد مدام فکر می کند مبادا دستش آلوده باشد. یا اینکه فکر می کند نکنه به ایدز مبتلا شوم.
همه افراد افکار عجیب، غیرمعمول و یا حتی مزاحم دارند که هر از گاهی به ذهن شان می آید و اکثر آنها بدون اینکه به این فکرها اهمیت بدهند، به کارهای روزمره خود ادامه می دهند اما اگر به اختلال وسواس (OCD) مبتلا باشید، این فکرها می تواند هم ناراحت کننده و هم ناتوان کننده باشد.
برای بررسی علت وسواس کودکان به لینک زیر مراجعه کنید.
انواع وسواس فکری
وسواس های فکری انواع مختلفی دارد ، از جمله:
انواع وسواس فکری
- نگرانی مداوم در مورد ابتلا به یک بیماری کشنده مثل ایدز یا سرطان
- نگرانی درباره اینکه مبادا دیگران به خاطر شما بیمار شوند.
- ترس شدید از اینکه یک اتفاق وحشتناک برای فرد عزیزی رخ دهد (مثلا تصادف کند).
- نگرانی عمیق از اینکه کاری بسیار شرم آور انجام دهید، مثلا در یک مراسم تشییع جنازه با صدای بلند کلمات رکیکی را به زبان بیاورید.
- فکر اینکه که مبادا با کسی تصادف کنید یا ناخواسته به کسی آسیب برسانید
- افکاری درباره قتل شریک زندگی یا فرزندتان
- افکار و تصورات جنسی یا مذهبی (مثل تجاوز جنسی یا کارهای جنسی نامناسب یا توهین به مقدسات)
- احساس نیاز شدید برای مرتب و منظم منظم کردن چیزها تا وقتی که نحوه قرارگرفتنشان «درست» به نظر بیاید.
وسواس فکری صرفاً نگرانی معمول درباره مشکلات روزمره نیستند. آنها معمولا غیرقابل کنترلند، حتی اگر بتوانید غیر منطقی بودن آنها را تشخیص دهید.
غالباً وسواس فکری آنقدر ناتوان کننده است که انجام کارهای روزمره برایتان سخت میشود. معمولا این وسواس ها اینقدر آزار دهنده هستند که فرد سعی می کند با انجام اعمال وسواسی یا افکار وسواسی دیگری از شر آنها خلاص شود.
به عبارت دیگر فرد با انجام وسواس عملی (مثل شستن دست) سعی در تسکین وسواس های فکری (نگرانی درباره آلودگی و بیماری) خود دارد.
از مطالب زیر هم دیدن کنید
وسواس عملی یا اجبار چیست؟
اجبار یا وسواس عملی رفتارهایی هستند که باید بارها و بارها انجام شود تا اضطراب ناشی از وسواس فکری فرد کاهش یابد. به عنوان مثال، اگر وسواس آلوده بودن دارید، ممکن است احساس کنید که مجبور هستید دستان خود را بارها بشویید یا بارها از ماده ضدعفونی کننده استفاده کنید تا نگرانی ناشی از آلوده بودن دست هایتان کاهش پیدا کند.
وسواس های عملی متداول شامل تمیز کردن، شمارش و چک کردن هستند.
وسواس و سرکوب افکار
وقتی فکر وسواسی به ذهن فرد مبتلا بهOCD می آید بسیار مضطرب می شود و تلاش می کند آن را به طریقی از ذهن خود خارج کند و این مساله باعث می شود که این افکار دوباره و بدتر از قبل بازگردند و طبیعی است که اضطراب بیشتری در فرد ایجاد کرده و باید تلاش بیشتری برای سرکوب و خارج کردن آن افکار از ذهنش بکندو این چرخه ادامه پیدا می کند.
در یک مطالعه تحقیقاتی، به مبتلایان به OCD گفتند که برخی از روزها افکار وسواسی خود را سرکوب و برخی از روزها در برابر افکار وسواسی خود واکنشی نشان ندهند. در پایان هر روز از آنها خواسته می شد تعداد افکار وسواسی خود را ثبت کنند. نتیجه تحقیق جالب توجه بود. در روزهایی که این افراد سعی می کردند افکار خود را سرکوب کنند 2 برابر بیشتر از روزهایی که در برابر افکار خود کاری نمی کردند، افکار مزاحم داشتند.
اختلالات مشابه وسواس
اختلالات دیگری وجود دارد که علائم بسیار مشابهی با وسواس دارند اما به عنوان اختلال وسواس شناخته نمی شوند. در بیشتر این اختلالات نگرانی فرد درباره یک موضوع خاص است و درباره آن موضوع خاص افکار یا اعمال وسواسی دارد.
به عنوان مثال، اختلال بدشکلی بدن (BDD) نوعی اختلال روانی است که در آن فرد افکار وسواسی درباره ناهنجاری جزئی واقعی یا خیالی در ظاهر و بدن خود دارد و فکر می کند در بدن اون یک مشکل جدی وجود دارد.
افراد مبتلا به این اختلال هم رفتارهای وسواس گونه دارند اما این رفتارها بیشتر درباره بدنشان است. مثلا روزانه ده ها بار جوش های خود را در آینه بررسی می کنند.
بدون دیدگاه