محاسبه عدد ابجد
واژه ابجد از نخستین چهار حرف الفبای قدیم سامی ساخته شده و به کاربرد حروف به جای اعداد (حساب ابجد = حساب جمل)، یعنی ارزش عددی حروف در ترتیب الفبای سامی باستان، اشاره دارد. برخی آن را نام نخستین صورت از صور هشتگانه حروف جمل دانستهاند.
محاسبه عدد ابجد اسم
در تعریفی دیگر، ابجد ترکیب چهار صامت نخست از صامتهای بیست و دوگانه سامی ـ عربی است که از باب اختصار به ترتیب کهن الفبای عربی گفته شده است. در مشرق زمین، مجموعه حروف را (احتمالاً به منظور سرعت در حفظ کردن) در هشت لفظ قابل تلفظ اما بدون معنی به این ترتیب میآورند: ابجد، هوّز، حُطّی، کلمن، سعفص، قَرِشت، ثخذ، ضظغ.
محاسبه عدد ابجدی
سه نوع حروف ابجد وجود دارد که عبارتند از:
- ابجد کبیر
- ابجد صغیر
- ابجد وسیط
در جدول زیر ابجد کبیر، ابجد صغیر و ابجد بسیط و ارزش عددی نسبت داده شده به آنها را مشاهده میکنید.
الف | ب | ج | د | ه | و | ز | ||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
کبیر | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | |
وسیط | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | |
صغیر | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | |
ح | ط | ی | ک | ل | م | ن | ||
کبیر | 8 | 9 | 10 | 20 | 30 | 40 | 50 | |
وسیط | 8 | 9 | 10 | 8 | 6 | 4 | 2 | |
صغیر | 8 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | ||
س | ع | ف | ص | ق | ر | ش | ت | |
کبیر | 60 | 70 | 80 | 90 | 100 | 200 | 300 | 400 |
وسیط | 10 | 8 | 6 | 4 | 8 | 6 | 4 | |
صغیر | 6 | 7 | 8 | 1 | 2 | 3 | 4 | |
ث | خ | ذ | ض | ظ | غ | |||
کبیر | 500 | 600 | 700 | 800 | 900 | 1000 | ||
وسیط | 8 | 4 | 8 | 4 | ||||
صغیر | 5 | 6 | 7 | 8 | 1 | |||
گ | چ | پ | ژ | |||||
کبیر | 2000 | 3000 | 4000 | 5000 | ||||
وسیط | 8 | 4 | 8 | |||||
صغیر | 2 | 3 | 4 | 5 |
نحوه محاسبه عدد ابجد کبیر اسم
در حساب ابجد، هر کلمه را یا به حساب مجمل محاسبه میکنند یا به حساب مفصّل. مجمل آن است که تعداد حروف کلمه را آنطور که نوشته میشود حساب کنند. به طور مثال، کلمه “قدوس” دارای چهار حرف “ق”، “د”، “و”، و “س” است که ۱۷۰ میشود؛ ولی در حساب مفصّل هر حرف را تلفظ میکنند و آنگاه عدد را بر اساس تلفظ آن محاسبه میکنند، بدین ترتیب حرف “ق” در کلمه قدوس قاف تلفظ میشود، یعنی از سه حرف “ق الف ف” تشکیل شده که به حساب ابجد ۱۸۱ میشود دال، واو و سین نیز به همین ترتیب محاسبه میگردد.
بنابراین، قدوس به حساب مفصّل ۳۴۹ خواهد شد و حال آن که به حساب مجمل ۱۷۰ میشود. در مورد حروف فارسی “پ”، “چ”، “ژ”، و “گ” که در خط عربی وجود ندارد، قاعده بر آن است که عدد ابجد آنها را با حروف قریبالمخرج عربی آنها محاسبه میکنند، به این صورت: پ= ب، چ = ج، ژ= ز، و گ= ک.