مایکل جوزف جکسون (انگلیسی: Michael Joseph Jackson‎؛ ۲۹ اوت ۱۹۵۸ – ۲۵ ژوئن ۲۰۰۹) خواننده، ترانه‌نویس و رقصندهٔ آمریکایی بود. او «سلطان پاپ» نامیده شده و به‌عنوان یکی از قابل توجه‌ترین چهره‌های فرهنگی قرن بیستم تلقی می‌شود. با بیش از چهار دهه فعالیت، مشارکت او در موسیقی، رقص، مد و انسان‌دوستی، در کنار زندگی شخصی مورد توجه قرار گرفته‌اش، او را به چهره‌ای جهانی در فرهنگ مردمی تبدیل کرد. او هنرمندان ژانرهای مختلف را تحت تأثیر خود قرار داده و از طریق اجراهای صحنه‌ای و ویدئویی، تکنیک‌های پیچیدهٔ رقص از قبیل مون‌واک و ربات را محبوب کرد. او پرجایزه‌ترین هنرمند در تاریخ است.

مایکل هشتمین فرزند خانوادهٔ جکسون است و حرفهٔ خود را در سال ۱۹۶۴ با برادران بزرگ‌ترش، جکی، تیتو، جرمین و مارلون به‌عنوان عضوی از جکسون فایو آغاز کرد. جکسون حرفهٔ انفرادی خود را در سال ۱۹۷۱ هنگامی که در موتاون رکوردز بود، آغاز کرد و در سال ۱۹۷۹ با آلبوم غیرمعمول به یک ستارهٔ تک‌خوان تبدیل شد. موزیک ویدئوهای جکسون از جمله «بزن به چاک»، «بیلی جین» و «تریلر» از آلبوم تریلر (۱۹۸۲)، باعث شکسته‌شدن موانع نژادی و تبدیل‌شدن رسانه به یک فرم هنری و ابزار تبلیغاتی شده‌است. او به پیشرفت موفقیت ام‌تی‌وی کمک کرد و با پخش ویدئوهایی در آلبوم‌های بد (۱۹۸۷)، خطرناک (۱۹۹۱) و هیستوری (۱۹۹۵) به نوآوری ادامه داد. تریلر به پرفروش‌ترین آلبوم تاریخ تبدیل شده‌است. بد نخستین آلبومی بود که توانست پنج تک‌آهنگ شمارهٔ یک — «نمی‌تونم دوستت نداشته باشم»، «بد»، «حسی که به من می‌دهی»، «مرد درون آینه» و «دایانای کثیف» — در بیلبورد هات ۱۰۰ ایالات متحده ثبت کند.

جکسون با فروش تخمینی ۳۵۰ میلیون از آثار در سراسر جهان، یکی از پرفروش‌ترین هنرمندان موسیقی در تاریخ است.^[الف] او ۱۳ تک‌آهنگ شماره یک در بیلبورد هات ۱۰۰ ایالات متحده داشت — بیش از هر هنرمند مرد دیگری در دورهٔ هات ۱۰۰ — و نخستین هنرمندی بود که در پنج دههٔ مختلف، یک تک‌آهنگ در جایگاه ده‌تای برتر بیلبورد هات ۱۰۰ به ثبت رسانده‌است. از افتخارات او می‌توان به ۱۵ جایزۀ گرمی، شش جایزهٔ بریت، یک جایزهٔ گلدن گلوب و ۳۹ رکورد جهانی گینس اشاره کرد که از جملهٔ آن‌ها می‌توان به «موفق‌ترین سرگرمی‌ساز تاریخ» اشاره کرد. از دیگر افتخارات جکسون می‌توان به ورود به تالار مشاهیر راک اند رول (دوبار)، گروه آواز تالار مشاهیر، تالار مشاهیر ترانه‌سرایی، تالار مشاهیر رقصندگی (تنها هنرمند موسیقی که وارد شده‌است)، تالار مشاهیر موسیقی سیاه‌پوستان و سرگرمی و تالار مشاهیر موسیقی ریتم اند بلوز اشاره کرد. در سال ۲۰۱۶، دارایی او ۸۲۵ میلیون دلار تخمین زده شد که بالاترین مبلغ سالانه برای یک سلبریتی است که تاکنون فوربز ثبت کرده‌است.

زندگی‌نامه مایکل جکسون

۱۹۵۸–۱۹۷۵: اوایل زندگی و جکسون فایو

مایکل جوزف جکسون در ۲۹ اوت ۱۹۵۸ در شهر صنعتی گَری در ایالت ایندیانا، ایالات متحده آمریکا (نزدیک شیکاگو) و در خانواده‌ای تهی‌دست زاده شد. نام پدرش، جوزف و مادرش، کاترین بود. او هشتمین فرزند از ۱۰ فرزند خانواده جکسون، یک خانواده آفریقایی-آمریکایی از طبقهٔ کارگر بود که در یک خانه دوخوابه در خیابان جکسون زندگی می‌کردند. مادرش، کاترین جکسون (née Scruse) کلارینت و پیانو می‌نواخت و اشتیاق داشت که یک خوانندهٔ کانتری-اند-وسترن باشد. مادرش به‌صورت نیمه‌وقت در سیرز کار می‌کرد. همچنین کاترین یک شاهد یهوه بود. پدرش جوزف واتر «جو» جکسون، بوکسر پیشین، یک کارگر جرثقیل در یو.اس. استیل بود و برای تأمین درآمد خانواده با گروه محلی ریتم اند بلوز د فالکنز گیتار می‌نواخت و اغلب در خانه و جلوی چشمان فرزندانشان تمرین می‌کردند. مایکل با سه خواهر (ربی، لاتویا و جنت) و پنج برادر (جکی، تیتو، جرمین، مارلون و رندی) بزرگ شد.برادر ششم، براندون دوقلوی مارلون، اندکی پس از تولد درگذشت.

مایکل استعدادش در موسیقی را خیلی زود بروز داد. او در سن ۵ سالگی در حضور همکلاسی‌ها و مردم به مناسبت مختلف اجرا می‌کرد و موجب تعجب همگان می‌شد. در سال ۱۹۶۴ و زمانی که مایکل تنها ۶ سال داشت، به عنوان خوانندهٔ پس‌زمینه به گروه برادران جکسون پیوست. او در ۸ سالگی (سال ۱۹۶۶) در مقام خواننده و رقصندهٔ اصلی این گروه قرار گرفت. در همین زمان، برادران جکسون نام گروه را به جکسون فایو تغییر دادند.

برادران جکسون هر روز پس از بازگشت از مدرسه، به دستور پدرشان به تمرین‌های سخت می‌پرداختند. مایکل از همان دوران خردسالی مورد رفتار تند پدرش قرار داشت. او کار بی‌وقفه، شلاق و کلمات رکیک را تحمل می‌کرد. جوزف اغلب مچ‌گیری می‌کرد یا فرزندان پسر را به دیوار فشار می‌داد. این سوءاستفاده‌ها از مایکل، زندگی‌اش در بزرگسالی را تحت شعاع خود قرار داد.

جکسون فایو از ۱۹۶۶ تا ۱۹۶۸ (۸ سالگی تا ۱۰ سالگی مایکل) در سطح وسیعی از ایالت‌های غرب میانه آمریکا به اجرای برنامه پرداخت. آن‌ها به دفعات در جایی اجرا می‌کردند که اغلب مقدمه‌ای برای شروع استریپ تیزها (رقص‌های برهنه) بود. در سال ۱۹۶۸ (۱۰ سالگی مایکل) رئیس شرکت موتاون رکوردز با مشاهدهٔ استعداد این گروه با آن‌ها قرارداد بست. در سال ۱۹۶۹ (۱۱ سالگی مایکل) ۴ تک‌آهنگ جکسون فایو پشت‌سرهم در آمریکا شمارهٔ یک شدند و مایکل تبدیل به جوان‌ترین خوانندهٔ تاریخ شد که تک‌آهنگش در جداول موسیقی شماره یک می‌شود. بعدها در سال ۲۰۰۶ این رکورد به صورت رسمی در کتاب رکوردهای گینس ثبت شد. مایکل از سال ۱۹۷۲ (۱۴ سالگی)، در کنار فعالیت در گروه، اقدام به ساخت و اجرای آهنگ به صورت تک‌نفره نمود. او از سال ۱۹۷۲ تا ۱۹۷۵، ۴ آلبوم استودیویی تک‌نفره منتشر کرد و حتی نامزد یک جایزه اسکار هم شد. در همین سال‌ها، اعضای گروه اقدام به برگزاری تور کنسرت در اروپا و نیز یک تور جهانی کردند. گروه جکسون فایو در سال ۱۹۷۵ از شرکت نشر موسیقی موتاون رکوردز به سی‌ی‌اس رکوردز نقل مکان کرد. گروه همچنان به اجراهای بین‌المللی خود ادامه می‌داد و از ۱۹۷۶ تا ۱۹۸۴ (از ۱۵ تا ۲۴ سالگی مایکل) شش آلبوم استودیویی دیگر منتشر کرد. در همین مدت، مایکل ترانه‌سرای اصلی گروه جکسونز بود.

مایکل در این دوران به بلوغ رسید و از تغییراتی که به خاطر آن، در صورت و ظاهرش پدید آمد، ناراضی بود. به همین دلیل رژیم غذایی خود را تغییر داد و گیاه‌خوار شد.

۱۹۷۹–۱۹۸۱: آلبوم غیرمعمول

در سال ۱۹۷۸، جکسون در فیلمی موزیکال به نام ویز در نقش یک مترسک ظاهر شد. موسیقی این فیلم توسط کوئینسی جونز، یکی از بزرگ‌ترین تهیه‌کنندگان آثار موسیقی جهان تنظیم شده بود. اما فروش این فیلم در گیشه یک فاجعه بود و موفقیتی به‌دست نیاورد.در سال ۱۹۷۹، بینی مایکل در یکی از تمرینات پیچیدهٔ رقص شکست. جراحی بینی که در نتیجهٔ این حادثه انجام شد موفقیت‌آمیز نبود و باعث ایجاد مشکلات تنفسی برای مایکل شد که می‌توانست فعالیت حرفه‌ای او را تحت تأثیر قرار دهد. او در اواسط دههٔ ۱۹۸۰ به دکتر استیو هوفلین معرفی شد که دومین جراحی بینی را برای او انجام دهد.

پنجمین آلبوم استودیویی جکسون به نام غیر معمول در سال ۱۹۷۹ منتشر شد. ترانه‌سرایان این آلبوم، راد تمپرتون، استیو واندر، پل مک‌کارتنی (عضو اصلی بیتلز) و جکسون بودند. آلبوم غیر معمول یک موفقیت تجاری بزرگ بود و به نخستین آلبومی تبدیل شد که چهار تک‌آهنگ آن، در بین ۱۰ اثر برترِ جدول ۱۰۰ آهنگ داغ بیلبورد قرار گرفت. آلبوم غیر معمول رتبهٔ سوم را در جدول بیلبورد ۲۰۰ به‌دست‌آورد و در مدت ۳ سال با فروش ۷ میلیون نسخه به پرفروش‌ترین آلبوم یک هنرمند سیاه‌پوست که تا آن زمان در جهان منتشر شده بود تبدیل شد؛ و براساس آمار، تا سال ۲۰۱۲ بیش از ۲۰ میلیون نسخه از این آلبوم در سراسر جهان به فروش رسیده‌است و آن را به یکی از پرفروش‌ترین آلبوم‌های موسیقی جهان تبدیل کرده‌است. در سال ۱۹۸۰ این آلبوم توانست با دریافت تعدادی جایزه از مراسم‌های معتبر موسیقی از جمله یک جایزهٔ گرمی بدرخشد.

با این حال، جکسون از دستاوردهای این آلبوم ناراضی بود و بر این باور بود که غیر معمول می‌بایست تأثیر بسیار فراتری می‌گذاشت. او احساس می‌کرد که صنعت موسیقی به او اهمیت نمی‌دهد. در همان سال زمانی که جکسون به خبرنگار مجلهٔ رولینگ استون گفت که اگر مایل هستند، تصویرش را بر روی مجله‌شان چاپ کنند؛ با جواب منفی آن شخص مواجه شد و خبرنگار به او گفت: «من بارها و بارها گفتم، اگر عکس سیاه‌پوستان روی مجله‌ها چاپ بشه، فروش نمی‌ره». جکسون هم در جواب گفت: «صبر کن. روزی می‌رسه که همین روزنامه‌ها می‌یان و از من درخواست مصاحبه می‌کنن. شاید اون روز این کار رو انجام بدم. شایدم نه». به همین دلیل او مصمم شد که با انتشار آلبوم بعدی‌اش، به نقطه‌ای فراتر از انتظارات دیگران دست یابد

۱۹۸۲–۱۹۸۳: آلبوم تریلر

در سال ۱۹۸۲، جکسون با همراهی استیون اسپیلبرگ، کتاب گویای ئی.تی. موجود فرازمینی را برای فیلمی علمی-تخیلی با همین نام تهیه نمود که در سال ۱۹۸۴ جایزهٔ گرمی «بهترین ضبط برای کودکان» را برای مایکل به ارمغان آورد.در نوامبر سال ۱۹۸۲، مایکل ششمین آلبوم استودیویی خود با نام تِریلِر را منتشر کرد. تریلر تبدیل به جزئی از فرهنگ عامهٔ جهان و به خصوص آمریکا شد.تریلر در سال یکم انتشارش، بیش از ۲۵ میلیون نسخه در جهان فروش داشت و در ۷ فوریه ۱۹۸۴ به پرفروش‌ترین آلبوم جهان در تمام دوران‌ها تبدیل شد و نامش در کتاب رکوردهای گینس ثبت شد این در حالی بود که پرفروش‌ترین آلبوم یک هنرمند تک‌خوان (سولو) در آن زمان، تنها ۱۲ میلیون نسخه فروش داشت. تریلر تنها آلبومی است که توانسته ۲ بار (سال‌های ۱۹۸۳ و ۸۴) پرفروش‌ترین آلبوم سال آمریکا باشد.همچنین این آلبوم پرفروش‌ترین آلبوم جهان از سال ۱۹۹۱ تا ۲۰۰۳ بوده‌است.در سال ۲۰۰۶ مشخص شد که پس از گذشت ۲۲ سال از انتشار تریلر همچنان سالیانه ۱۳۰٬۰۰۰ نسخه از آن در آمریکا به فروش می‌رسد. هیچ آلبومی از تریلر پرفروش‌تر نبوده‌است. فروش این آلبوم تا به امروز بیش از ۱۱۰ میلیون نسخه برآورد شده و این در حالیست که آلبوم بازگشت در سیاهی اثر ای‌سی/دی‌سی که پرفروش‌ترین آلبوم پس از تریلر است، حدود ۴۹ میلیون نسخه در جهان فروش داشته‌است همچنین تریلر و آلبوم بهترین‌هایشان (۱۹۷۱–۱۹۷۵) از گروه ایگلز، با فروش ۲۹ میلیون نسخه، پرفروش‌ترین آلبوم‌های ایالات متحده آمریکا نیز هستند.

مایکل با انتشار تریلر، مناسبات صنعت موسیقی را از لحاظ چهارچوب هنری، تجاری و درآمدزایی متحول نمود. تریلر، او را به مهم‌ترین و برجسته‌ترین هنرمند و سرگرمی‌ساز دههٔ ۸۰ تبدیل کرد. او با انتشار این آلبوم، سدهای نژادپرستی را در هم شکست، سبک‌های موسیقی را دگرگون کرد، به هنرمندان سیاه‌پوست اعتبار داد و ساختار نماهنگها را برای همیشه و به صورت بنیادی تغییر داد. وکیل او، جان برانکا، اعلام کرد مایکل در آن زمان بالاترین حقوق محفوظ را در میان هنرمندان صنعت موسیقی دارا بود: ۴۲ درصد از کل سود آثار. نیویورک تایمز مایکل را در سن ۲۵ سالگی، «پدیده‌ای در عرصهٔ موسیقی» خواند و گفت: «در دنیای موسیقی پاپ، مایکل جکسون یک طرف و بقیه در طرف دیگر هستند».

رقص مون‌واک

در ۲۵ مارس ۱۹۸۳، مایکل به همراه برادرانش در ویژه‌برنامهٔ موتاون ۲۵: دیروز، امروز، برای همیشه به اجرا پرداخت. این ویژه‌برنامه در ۱۶ مه از تلویزیون پخش شد و ۴۷ میلیون بیننده داشت. بعد از اجرای چندین ترانه از گروه جکسون فایو، مایکل ترانهٔ «بیلی جین» را به تنهایی اجرا کرد. در اواسط اجرای بیلی جین بود که رقص مون‌واک را برای اولین بار به نمایش گذاشت. او این رقص را سه سال قبل، از جفری دنیل آموخته بود.این رقص به‌زودی به امضای هنری جکسون تبدیل شد. اجرای جکسون در برنامهٔ موتاون ۲۵ با اجراهای الویس پرسلی و بیتلز، در برنامهٔ «اد سالیوان شو»، که در آن زمان بزرگ‌ترین موسیقی‌دانان جهان بودند، مقایسه شد. و حتی جکسون به خاطرش نامزد دریافت جایزهٔ امی شد. وبگاه سی‌ان‌ان در سال ۲۰۰۵، اجرای جکسون در برنامهٔ موتاون ۲۵ را یکی از به یاد ماندنی‌ترین و مهم‌ترین لحظات در تاریخ فرهنگ عامهٔ مردم آمریکا معرفی کرد.

۱۹۸۴–۱۹۸۵: آغاز فعالیت‌های خیریه و تجاری بزرگ

در ۲۷ ژانویه ۱۹۸۴ مایکل دچار یک بداقبالی شد. او در حال ساخت یک فیلم تبلیغاتی برای کمپانی نوشابه‌سازی پپسی کولا در سالن نمایش بزرگ شراین در شهر لس‌آنجلس، کالیفرنیا بود که موهایش بر اثر خطا در عملیات آتش‌بازی، آتش گرفت و پوست سرش دچار سوختگی درجهٔ ۲ و ۳ شد. این حادثه در برابر دیدگان ۳٬۰۰۰ تماشاگری که در آن سالن جمع شده بودند اتفاق افتاد. شرکت پپسی نیز برای جبران این خسارت، مبلغ ۱٬۵ میلیون دلار به مایکل پرداخت کرد و او نیز تمام این پول را به یک مرکز سوانح سوختگی اهدا کرد که بعدها به نام خود مایکل جکسون نام‌گذاری شد.

در ۱۴ مه ۱۹۸۴ مایکل به کاخ سفید دعوت شد تا جایزه‌ای را از دستان رونالد ریگان، رئیس‌جمهور وقت آمریکا دریافت کند. این جایزه برای قدردانی از حمایت‌های جکسون از حرکت‌های خیریه علیه اعتیاد به نوشیدنی‌های الکلی و مواد مخدر به او داده شد. مایکل از ترانهٔ «بزن به چاک» برای این اقدامات استفاده کرد. بازدید مایکل از کاخ سفید، هیجان‌انگیزترین اتفاق این کاخ، بعد از آزادی گروگان‌های سفارت آمریکا از ایران در تاریخ ۲۰ ژانویه ۱۹۸۱ بود رونالد ریگان با این جملات از مایکل ۲۵ ساله قدردانی کرد:

تقدیرنامه‌ای که مایکل جکسون هم‌اکنون در دست دارد، ادای احترامی‌است به ۲۰ سال کار سخت، انرژی و فداکاری خستگی‌ناپذیر او. موفقیت شما، «یک رؤیای آمریکایی محقق شده» است.

شد که تعداد ۸ جایزهٔ گرمی را برد. او رکورد «بیشترین تعداد جایزهٔ گرمی در یک سال» را شکست و تا به امروز نیز این حدنصاب پابرجا است. در همین سال مایکل به همراه برادرانش تور ویکتوری را آغاز کرد. مایکل در این تور بیشتر آثار انفرادی جدید خودش را برای بیش از دو میلیون تماشاگر در آمریکا به نمایش گذاشت. او تمام سهم ۵ میلیون دلاری خود از این تور را به خیریه بخشید.

هنگامی که جکسون همراه با پل مک‌کارتنی (از اعضای اصلی بیتلز) روی دو تک‌آهنگ «دختره مال منه» و «بگو بگو بگو» کار می‌کرد، روابط این دو دوستانه شد و به دلایلی مختلف یکدیگر را ملاقات می‌کردند. در یک گفتگو، مک‌کارتنی از میلیون‌ها دلاری که از کاتالوگ‌های موسیقی نصیبش می‌شد حرف زد. او سالی نزدیک به ۴۰ میلیون دلار از آهنگ‌های هنرمندان دیگر درآمد داشت؛ بنابراین جکسون به فعالیت‌های تجاری خرید، فروش و شراکت در حقوق آثار موسیقی علاقه‌مند شد. کمی بعد، انتشارات موسیقی ای‌تی‌وی که کاتالوگ ترانه‌های شمالی نیز در آن بود، به فروش گذاشته شد. این کاتالوگ حاوی ۴٬۰۰۰ آهنگ از جمله تمام آهنگ‌های بیتلز و آهنگ‌هایی از الویس پرسلی بود. جکسون بی‌درنگ به این انتشارات علاقه‌مند شد و پس از ۱۰ ماه چانه‌زنی انتشارات را به مبلغ ۴۷٬۵ میلیون دلار خریداری کرد.

منبع:ویکی پدیا